Ауыл шаруашылығы вице-министрлері депутаттар және бизнес өкілдерімен мал шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеуді дамыту жолдарын талқылады
Вице-министрлер Е.Тасжуреков пен А.Бердалин «Атамекен» ҰКП алаңында өткен кеңеске қатысты. Кездесу барысында қатысушылар қайта өңдеудің негізгі проблемалары мен өнім экспортын дамыту жолындағы кедергілерді атап өтті.
«Қазақстанның 20 миллиондық нарығы қайта өңдеу үшін тым шағын, сондықтан біз саланың дамуын әрқашан өнім экспортымен байланыстырамыз. Біздің ресурстарымыз - экспорт үшін жақсы негіз», - деп атап өтті ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты Еркебұлан Мәмбетов.
Кездесуге қатысушылар шикізат өндіретін шаруаларсыз өңдеу өнеркәсібінің өсуі мүмкін емес, олар да еңбегі үшін лайықты жалақы алуы керек деген ортақ пікірге келді. «Ет индустриясы» компаниялар тобының өкілі Қайыржан Наурызғалиев мал шаруашылығымен айналысатын фермерлер қазақстандық өңдеушілерге мал жеткізуге әзір екенін, алайда көршілес елдерден сатып алушылар бүгінде жоғары баға ұсынып жатқанын айтты. Етті қайта өңдеуді дамыту үшін қазақстандық кәсіпорындарға тірі малға бәсекеге қабілетті баға беруге кедергі келтіретін себептерді шешу қажет.
Шетелде бағаның неғұрлым жоғары болуының басты себептерінің бірі - теріні қоса алғанда, субөнімдерді және т.б. ұшаның барлық компоненттерін пайдаланады. «Қазіргі таңда ірі қара мал терісін экспорттауға баж салығы бар, бірақ өткен жылы ол тоннасына 200-ден 100 АҚШ долларына дейін төмендетілді. ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі Халықаралық көрме комитетінің алдына баж салығын алып тастау мәселесін шығаруды жоспарлап отыр. Терінің шамамен 9%-ы экспортталады, елде қалғаны өңдеуді дамытуға жетеді. Қазір бізде қайта өңдеу кәсіпорындары бар, біз сондай-ақ тері мен жүн бойынша өндірістерді ашуға инвестициялық субсидиялар алу үшін паспорт салдық», - деді Ербол Тасжүреков.
MP4 компаниясының басшысы Азамат Шалмағамбетов негізгі мәселелердің бірі салық мәселесі екенін атап өтті. Жеке қожалықтарында сүт және ет өндіретін шаруа қожалықтары, тері және жүн өндірушілердің бизнеспен бірлесіп жұмыс істеуіне бастапқы ҚҚС кедергіге айналады. Жеке қосалқы шаруашылықтардың жылына шамамен 1 миллион теңгенің тауарын салықсыз сата алғанымен, олардың өнімдерін сатып алушылар елеулі салыққа айналады. Бұл жалпы тауар айналымының 12%-на жуықтайды. Бұл, мысалы, Беларусьтегі жеткізушілермен салыстырғанда, біздің процессорлардың бәсекеге қабілеттілігін төмендетеді.
Сонымен қатар, кәсіпкерлер дұрыс салық режимдері, ауылшаруашылық өнімдерінің барлық түрлері бойынша дайындау орындарының дамуына түрткі болар еді және жеке шаруашылықтардың құрғақ сүтті өңдеуге алынатын сапасыз сүт мәселесін шешер еді деген пікірде.
«Ал бүгінде сүт өнімдерінің импортына қатысты, әсіресе, екінші кезеңдегі өнімдерде қиындықтар туындап отыр», деп атап өтті Қазақстан сүт одағының төрағасы Владимир Кожевников. Оның айтуынша, салаға шикізаттың қолжетімділігін, сұраныс пен нарықта бәсекелестердің болуын ескеретін кешенді жоспар қажет.
Кеңестің өзге қатысушылары логистиканы, технологияны дамыту, өнімді сақтау мерзімін ұзартуға, қайта өңдеуші кәсіпорындар үшін айналым қаражатына қолжетімділікті арттыруға, қазақстандық қайта өңдеушілер үшін өткізу нарығын кеңейтуге, кедергілерді жоюға мүмкіндік беретін ұсыныстарды атап өтті.
Отырыстың өзге де қатысушылары логистиканы, өнімнің жарамдылық мерзімін ұзартатын технологияларды дамыту, өңдеуші кәсіпорындардың айналым қаражатына қолжетімділігін арттыру, қазақстандық өңдеушілерді өткізу нарығын кеңейту, кедергілерді жою сияқты ұсыныстарды атап өтті.
Жиын соңында АӨК ҰКП комитетінің төрағасы, Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаты Жигули Дайрабаев барлық ұсыныстар жазбаша түрде жинақталып, ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі жұмыс барысында ескеретінін атап өтті.